Bingöl Dört Dağ İçinde

Ercan Çağlayan’ın editörlüğünde yaklaşık yirmi ayrı yazarın emeğiyle vücuda gelen bu çalışma,

Bingöl’ün ‘resmi tarih’ini olduğu kadar, ‘gayri resmi tarihi’ni de gözler önüne sermeyi

hedeflemektedir. Başka bir deyişle, kolektif bir emeğin ürünü olarak vücuda getirilen bu

mütevazı çalışmada, devlete, iktidara, merkeze, siyasete, büyük adamlara/‘kahramanlar’a ve ana

caddelere yer verildiği kadar; bugüne dek büyük oranda -en hafif tabirle- göz ardı edilmiş

veyahut dipnot olarak geçiştirilmiş topluluklara, gruplara, cemaatlere, sıradan insanlara,

madunlara, ötekilere, ötekilerin ötekisine, baskılanmış dil ve kültürlere, aşiretlere, dengbêjlere ve

en nihayetinde ara sokaklara da yer verilmeye çalışıldığını söylemek mümkündür. Elinizdeki

kolektif kitap, yok sayılanların, dışarıda bırakılanların, sesi bastırılanların, sesi duyulmayanların,

görmezden gelinenlerin ve unutturulmak istenenlerin seslerinin duyurulmasına ve görünür

olmalarına dair mütevazı bir çabanın ürünüdür. Kitapta, bilhassa gündelik hayatın neredeyse her

alanına temas edilerek ‘sıradan insanlar’ın hayatları görünür kılınmaya çalışılmıştır. Kitapta,

Bingöl özelinde Zazalar, Kurmançlar, Aleviler, Çingeneler, aşiretler, dengbêjler, şairler, ozanlar,

halk kilamları, stranlar, gündelik hayat, siyasal temayüller, mutfak kültürü, kent ve çevre

politikaları hakkında derinlemesine malumat sahibi olmak mümkündür. Son tahlilde, bir

memleket kitabı olarak vücuda getirilen Bingöl Kitabının, Bingöl’ün son yüzyıldaki siyasi tarihini

olduğu kadar toplumsal ve çevresel tarihini de geniş ve eleştirel bir perspektifle gözler önüne

sermeye gayret ettiği pekâlâ söylenebilir.