Çarîneyên Omer Xeyyam

Çarîneyên Omer Xeyyam

Omer Xeyyam (1048 -1131) yek ji zanayên herî binav û bang yê serdema xwe bûye. Xeyam, ne tenê helbestvan, herweha fîlozof, matematîknas û stêrnas e jî. Yek ji karên wî yên girîng jî serrastkirina salnama Îranî bûye. Ew salnama han, ta roja îro jî wekî salnama dîwanî ya Îranê tê bikaranîn. Lê nav û dengê Xeyyamî ne bi salnamê, ne bi matematîknasî û stêrnasiyê, belkî bi çarîneyên wî yên felsefî belavî cîhanê bûye. Yanî, ew di cîhanê da bi çarîneyên xwe navdar e; lewma herî pir ev çarîneyên wî hatine wergerandin bi bal dehan zimanên dunyayê. Perwîz Cîhanî jî, bo vê wergera xwe di şûna kêşa ‘erûzî de kêşa Kurdî ya xwemalî yanî kêşa kîteyî bijartiye. Û bo ku hemî kes bikarîbin van çarîneyan bixweînin, wî alîyek rûpel bi tîpên Erebî û alîyê din jî bi tîpên latînî nivîsîye û herweha bo guhdarîkininê jî, ev çarîneyana bi dengê xwe di CDyê de xwwendiye.